Radicaal vooruit – verslag van de SmartPort Summit 2020

De tegenhanger van incrementele innovatie is radicale innovatie. Maar vergis je niet, zegt Leo Brand van Vopak. Ook grondige veranderingen komen niet in één grote golf, maar in meerdere kleinere.

Natuurlijk, stap voor stap innoveren is ook vooruitgang, maar om échte stappen te kunnen zetten op het gebied van de energietransitie en digitalisering heb je ook radicale innovatie nodig. Denk aan het toepassen van kunstmatige intelligentie, nieuwe processen, het gebruik van nieuwe grondstoffen en het aangaan van samenwerkingen. Dit was het thema van de vorige maand gehouden SmartPort Summit, normaal gesproken een bijeenkomst, maar dit keer een digitaal evenement.

Rapportcijfer
Het jubilerende SmartPort, dat vijf jaar bestaat, heeft in totaal nu tot meer dan honderd projecten geleid. Directeur Elisabeth van Opstall zegt het weliswaar een mooi getal te vinden, maar geeft ook aan de inhoud en kwaliteit van de projecten leidend te vinden. Uit een reputatieonderzoek onder duizend mensen bleek dat SmartPort met een 7,5 wordt gewaardeerd. Als positieve punten worden genoemd de flexibiliteit, goede bereikbaarheid en het samenbrengen van partijen door SmartPort. Wat beter kan, is de zichtbaarheid. Van Opstall weet dit. “We zijn een klein team en de haven is groot.” Een van de belangrijkste vraagstukken in de haven voor de komende jaren is volgens haar het ‘ruimtevraagstuk’. In de energietransitie zullen bedrijven hierover onderling moeten communiceren. “Het moet passen.”

App
Op de summit wordt een aantal ‘game changers’ in de spotlights gezet, bedrijven die volop aan het innoveren zijn, en volgens SmartPort zelfs op radicale wijze. Kotug International, bijvoorbeeld. Patrick Everts vertelt dat innovatie in het dna van het familiebedrijf zit verweven. De nadruk ligt, hoe logisch ook, op sleepboot-gerelateerde vernieuwing. “Hoe kan het anders? Hoe kan het efficiënter? Hoe kan het veiliger? Wij stimuleren onze medewerkers met nieuwe ideeën te komen”, zegt hij. “Zo hebben wij een app gebouwd voor het autonoom plannen van de inzet van boten in de haven. Er is veel inefficiëntie, wat je hiermee kunt wegnemen. Wij gebruiken de app zelf, maar vermarkten deze ook.” Een ander voorbeeld is een volgens Everts ‘radicaal nieuw concept’ voor het bouwen van schepen. “Als wij ergens hinder van ondervinden, heeft een ander er waarschijnlijk ook last van. We lopen op de troepen vooruit, al is het dan wel soms lastiger de innovatie te kunnen verkopen.”

‘NEEM DE BOTTLENECKS WEG’
Tijdens de SmartPort Summit krijgt Dimitri Maaten, logistic manager Benelux bij DHL Global Forwarding, een meerkeuzevraag voorgelegd. Hij moet kiezen tussen het delen van data en het aanleggen van infrastructuur. “Dan kies ik beide, want die gaan hand in hand met elkaar”, zegt hij. “Natuurlijk is het belangrijk om data te delen in de haven. Maar ook moeten de bottlenecks op het gebied van infrastructuur eruit. Anders kun je wel data delen, maar kom je niet verder.”

Waardecreatie
Leo Brand, werkzaam als cio bij Vopak, vertelt in een vraaggesprek met Mel Valies van SmartPort dat het tankopslagbedrijf is betrokken bij de bouw van een drijvend datacenter in de haven van Singapore. Vopak draagt daarbij bij als specialist in energie-infrastructuur. “Voor ons is data net zo belangrijk als tanks of pijpleidingen. Ik zie data als een game changer”, zegt Brand. “Binnen Vopak hebben wij bijvoorbeeld 250.000 manuele afsluiters. Door deze uit te rusten met een sensor, kunnen wij realtime zien of ze open of dicht zijn. Voor de operatie is dat heel nuttige informatie, die zowel de veiligheid als efficiency ten goede komt.” Waardecreatie moet volgens Brand centraal staan, waarbij voordelen als kostenverlaging en veiligheidsverbetering dan bijna als vanzelf opdoemen.

“Voor ons is data net zo belangrijk als tanks of pijpleidingen”
Leo Brand, Vopak

Dataplatforms
Brand pleit voor het creëren van onafhankelijke dataplatforms in de haven. Daarop delen partijen in vertrouwen data – ze bepalen zelf met wie – en zij kunnen daarvoor worden vergoed. “Data heeft immers waarde”, stelt Brand. “Dit zou ons helpen de processen te optimaliseren. Bewegingen op het water kun je dan beter op elkaar afstemmen, wat pieken voorkomt en de haven ook duurzamer maakt.” Want efficiënter varende schepen in de haven hebben immers minder brandstofverbruik tot gevolg. Radicale innovatie, of grondige verandering, zoals Brand dit noemt, komt volgens hem niet in één grote golf. Het bestaat uit meerdere kleinere golven, die samen tot grote veranderingen kunnen leiden. Zijn advies: “Denk na over hoe de wereld er over tien of vijftien jaar uit kan zien. Vertaal die ideeën naar een visie voor vandaag en de dag erna.”