De Haven Innovatie Barometer laat zien hoe het innovatieve klimaat zich ontwikkelt in de Rotterdamse haven.
Recent is opnieuw gepeild hoe de innovatiekracht van de Rotterdamse haven zich ontwikkelt. De uitkomsten staan in de Rotterdamse Haven Innovatie Barometer 2023. Deze meting werd al tweemaal eerder uitgevoerd: in 2016 en 2018. Wat zijn nu de laatste trends?
Van het Rotterdamse havenbedrijfsleven opereert 94% nu nog niet klimaatneutraal. In dat opzicht loopt de haven achter op het Nederlands gemiddelde. Maar er zijn wel gunstige ontwikkelingen: de Rotterdamse haven gaat naar verwachting vanaf 2035 in Nederland juist voorop in het streven klimaatneutraal te opereren. Het percentage bedrijven dat de eigen ecologische voetafdruk naar bijna nul wil brengen, ligt vanaf dat jaar in het Rotterdamse havengebied hoger dan het landelijk gemiddelde.
Research
Dit meerjarig, onafhankelijk onderzoek is uitgevoerd door het Amsterdam Centre for Business Innovation van de Universiteit van Amsterdam. Gekeken is naar innovatieactiviteiten en -uitkomsten over langere tijd. Voor dit onderzoek werd een enquête gehouden onder alle bedrijfsvestigingen in de Rotterdamse haven, die uiteindelijk door ruim 250 directeuren en managers is ingevuld. Zij vertegenwoordigen samen een kwart van het bedrijfsleven in de haven.
Impact
Ongeveer de helft van de bevraagde bedrijven heeft de afgelopen vijf jaar aanzienlijk geïnvesteerd in verduurzaming. Driekwart geeft aan dit (ook) de komende vijf jaar te doen. Deels worden bedrijven en organisaties hiertoe gedwongen door wet- en regelgeving. Maar de meeste ondervraagden gaven aan dat het bij hun bedrijf ook voortkomt uit een intrinsieke motivatie. Bijna de helft van het havenbedrijfsleven geeft evenveel prioriteit aan maatschappelijke als aan bedrijfseconomische doelstellingen. Dat is hoger dan het landelijke percentage.
Economisch wordt duurzaamheid interessant, nu energie- en grondstofprijzen n sterk fluctueren en dat waarschijnlijk ook blijven doen.
Naast het streven naar duurzaamheid is digitalisering een belangrijke aanjager van innovatie. Driekwart van de bedrijven verwacht dat digitalisering veel invloed zal hebben op hun activiteiten.
Ketenpartijen – klanten en leveranciers – worden als de belangrijkste partners gezien voor innovaties op het vlak van zowel verduurzaming als digitalisering, direct gevolgd door de overheid.
Scores op R&D-investeringen en managementinnovatie zijn ten opzichte van de vorige metingen nagenoeg onveranderd gebleven.
Challenges
De ambities richting klimaatneutraliteit zijn groot, maar de realisatie ervan is wel deels afhankelijk van technologieën die nu nog niet beschikbaar zijn. De meeste ondervraagde bedrijven verwachten dat dit in de nabije toekomst wel zo is.
Hoewel er veel aan productinnovatie is gewerkt, werd er de afgelopen jaren juist minder hard getrokken aan procesinnovatie.
Alhoewel bedrijven zich door hun omgeving uitgedaagd voelen méér te innoveren, worden ze in hun innovatie-inspanningen vaak belemmerd door de wet- en regelgeving, de arbeidsmarktkrapte en gebrek aan visie en ondersteunend beleid vanuit de overheid.
Opportunities
Van de ondervraagden denkt 83% dat de impact van nieuwe milieuwet- en regelgeving op het toekomstige verdienmodel groot tot zeer groot zal zijn. 36% Van de bedrijven ziet veranderende regelgeving (zoals CO22-heffingen en ETS) gericht op de verduurzaming van bedrijfsactiviteiten als een bedreiging, terwijl 33% dit juist als een kans ziet. Met name bedrijven in de chemie, raffinage en utilities sector vinden dit een bedreiging, hoewel ook een kwart van hen dit juist als een kans beschouwd.
Nieuwe waardeketens – zoals rondom waterstof in de energietransitie – kunnen ook worden aangegrepen als kans. Slechts 11% van de bedrijven ziet in deze ontwikkelingen juist een bedreiging. Met name bedrijven in chemie, raffinage en utilities noemden deze ontwikkelingen kansrijk, evenals de maritieme zakelijke dienstverlening en offshore maakindustrie.
Partners
Amsterdam Centre for Business Innovation (Universiteit van Amsterdam), Havenbedrijf Rotterdam, Deltalinqs, gemeente Rotterdam, SmartPort.
Looptijd
2022-2023
Dit project is onderdeel van de roadmap Smart Strategy. Voor meer informatie over dit project of deze roadmap, neem contact met ons op.