Havengebieden zijn belangrijke knooppunten voor de moderne samenleving: hier komen belangrijke goederen, halffabricaten en brandstoffen binnen en er wordt van alles geproduceerd. Tegelijkertijd zijn juist havens extra kwetsbaar als er bijvoorbeeld sprake is van overstroming, uitval van elektriciteit of andere grote storingen. We kunnen havengebieden definiëren als ‘complexe vitale infrastructuren’. Omdat er zoveel verschillende partijen actief zijn in het gebied en verantwoordelijk zijn voor delen van het totaal, is het lastig bij problemen te komen tot een snelle, gecoördineerde oplossing. Het PhD onderzoek ‘Seaports as nested infrastructure systems’ gaat over de kwetsbaarheid en het risicomanagement in en rond het havengebied van Rotterdam. 

Research 

De onderzoeker stelt zich 4 hoofdvragen: 

1. Hoe is risicomanagement voor belangrijke knooppunten zoals de haven van Rotterdam georganiseerd en wat zijn de verantwoordelijkheden van de betrokken partijen? 
2. Op welke manier wordt er samengewerkt tussen verschillende partijen om de impact van complexe risico’s, zoals o.a. overstromingen, cyberaanvallen en pandemieën, op de haven te minimaliseren en storingen tegen te gaan? 
3. Hoe effectief is het risicomanagement en de samenwerking hierin in de haven van Rotterdam?
4. Is een reorganisatie in deze verantwoordelijkheden en taken wenselijk? 

De focus ligt in het onderzoek op drie soorten risico: pandemieën, cybercrime en overstromingen. De onderzoeker gebruikt de methodes van literatuurstudie, een analyse van bestaande beleidsdocumenten en wet- en regelgeving over dit onderwerp en ongeveer dertig interviews met experts. 

Impact en opportunities 

Uit het onderzoek komt naar voren dat er onvoldoende uitwisseling is van cruciale informatie tussen provinciale, regionale en lokale instituties op het gebied van risicomanagement. Hierdoor ontstaan ‘knowledge gaps’ in de bescherming van vitale infrastructuur. Meer integratie van de aanpak tussen deze beleidslagen is nodig.  

Daarnaast blijkt het lastig om overkoepelende thema’s zoals klimaatverandering aan te pakken doordat er beleidssilo’s bestaan bij overheden. Bovendien blijken de verwachtingen van wat overheden kunnen doen bij een overstroming te hoog gespannen en bestaat er een discrepantie tussen wat op papier goed geregeld lijkt en de mogelijke maatregelen in de praktijk. Heldere scenario’s, de taakverdeling en het verwachtingsmanagement verdienen dus aandacht. 

Een ander belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat instituties vooral bezig zijn met het nadenken en in kaart brengen van hun eigen verantwoordelijkheden en risico’s. Ze zijn zich daarbij onvoldoende bewust van hun afhankelijkheid met andere infrastructurele partners. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar in buitendijkse gebieden (waaruit de haven grotendeels bestaat), waar de verantwoordelijkheden bij bijvoorbeeld overstromingen niet wettelijk zijn vastgelegd. Ook hier is ‘ontschotting’ – een blik in elkaars keuken – op korte termijn wenselijk. 

Challenges 

Een uitdaging bij dit onderzoek is de toegang tot de verschillende experts bij de verschillende organisaties en het verkrijgen van alle relevante en vaak gevoelige – data. 

Partners

Universiteit van Utrecht, Technische Universität Darmstadt, SmartPort. 

Looptijd

2019-2023

Voor meer informatie over dit project of deze roadmap, neem contact met ons op.