Overal om ons heen bevindt zich koolstof, het zit in onze energiebronnen en in een zeer groot gedeelte van de producten die wij in het dagelijks leven gebruiken. Zo wordt koolstof bijvoorbeeld gebruikt in bleekmiddel, zit het in onze frisdranken, bestaat een groot gedeelte van onze energie- en brandstoffen uit koolstof en zit het zelfs in mensen en organismen zelf! Momenteel halen we koolstof relatief eenvoudig uit fossiele bronnen als kolen en olie, maar de circulaire en dus duurzame alternatieven (uit afgevangen CO2, biomassa en afvalstromen) zijn in veel kleinere mate beschikbaar. Koolstof komt in de vorm van koolstofdioxide (CO2) ook voor in onze atmosfeer. Te veel CO2 in de atmosfeer heeft een grote impact op het klimaat. Het is dus niet verrassend dat de Rotterdamse haven, waar een groot deel van de industrie is gevestigd, veel CO2 uitstoot. Emissiereductie is essentieel voor onze samenleving en urgenter dan ooit.
Lokaal produceren of importeren
De afgelopen jaren is er al veel onderzoek gedaan naar hoe we onze (petro-)chemische industrie duurzamer kunnen maken. In een eerder onderzoek van SmartPort uitgevoerd door TNO genaamd CHAIN werd onderzocht of de Rotterdamse haven e-fuels, brandstoffen die op duurzame manier geproduceerd worden, het beste lokaal kan produceren, of dat het verstandiger is om deze te importeren. Het antwoord ligt ergens in het midden; importeren is voor veel e-fuels economisch aantrekkelijker, met name omdat de kosten van duurzame energie elders lager liggen. Daarnaast zijn er bottlenecks zoals schaarse ruimte en een tekort aan duurzame energie in Nederland, waardoor lokale productie maar tot op zekere hoogte mogelijk is. Voor waterstof ligt het anders: transport van waterstof is complex, lokale productie in Rotterdam zal daarom in dit geval goedkoper zijn dan import.
Schaars goed
Een deel van de e-fuels zal in de toekomst lokaal geproduceerd worden wat betekent dat duurzame vormen van koolstof voor de raffinage-industrie van belang worden. Dit geldt ook voor de chemiesector aangezien zij het gebruik van fossiele energie en grondstoffen ook moeten verduurzamen richting 2050. Hier hebben beide sectoren al wel een visie op, en ook de kennisinstellingen hebben niet stilgezeten, maar wat nog ontbreekt is een algehele systeemvisie voor de duurzame en circulaire koolstofbronnen; een studie die alle visies en studies die al zijn uitgevoerd bij elkaar brengt. Welke gezamenlijke vraag zal vanuit de industrie komen voor dit schaarse goed en hoe kan de Rotterdamse haven en de regio/gemeente de visie van de industrie faciliteren?
Circulaire koolstofbronnen
Om deze vraag te beantwoorden heeft SmartPort het onderzoeksproject circulaire koolstofbronnen in systeemperspectief geïnitieerd. Samen met de partners VNCI, Vemobin, Deltalinqs, Havenbedrijf Rotterdam, FieldLab Industrial Electrification (FLIE) en gemeente Rotterdam zal TNO het komende jaar onderzoek doen. Uniek aan het onderzoek is dat organisaties die allemaal aanspraak zullen maken op dezelfde schaarse circulaire koolstofbronnen, samen gaan nadenken over hoe de koolstoftoekomst eruit zal gaan zien.
Met deze studie zetten wij een belangrijke stap richting een duurzame industrie! Meer weten over dit project of SmartPort? Neem contact met ons op.
Bron: SmartPort column uit de augustus-editie van het Europoort Kringen Magazine.
